Cây Kim Giao

Mô tả

Cây Kim giao có tên khoa học Nageia fleuryi, là một loài thực vật trong họ Podocarpaceae. Một vài phân loại khoa học khác trước đây xếp Kim giao vào các chi Podocarpus, Decussocarmus. Sau đó, đến năm 198 người ta bắt đầu xếp loài này ở chi Nageia.

Công dụng chính cây kim giao:

Kim giao có giá trị về mặt lâm sản như những loại cây sấu công trình. Gỗ Kim giao nhẹ, màu trắng sáng, mịn có nhiều vân rất đẹp và bền, dùng làm các đồ mỹ nghệ, làm đũa, làm tượng. Người Á Đông có cả những kinh nghiệm truyền thống về việc dùng gỗ Kim giao làm đũa để thử độc thực phẩm. Tuy nhiên điều này vẫn là một sự bí ẩn mà chưa có bất kỳ một câu trả lời rõ ràng nào.

Lá Kim giao cũng được Đông y sử dụng như là một phương thuốc chữa ho. Đây cũng là những kinh nghiệm dân gian, chưa được khoa học chứng minh. Tán và lá cây đẹp nên cây cũng được dùng nhiều cho kiến trúc cảnh quan, trồng ven đường, các công trình tôn giáo như đình chùa, nhà thờ, các công trình mang lối kiến trúc cổ Đông Á.

Vì sự quý hiếm cũng như công dụng tốt đẹp mà Kim giao đem lại mà loài cây này đang bị đe dọa, nhất là tại Việt Nam. Theo Viện điều tra quy hoạch rừng Việt Nam (1996) thì loài này hiện đang được bảo vệ nghiêm ngặt tại các khu rừng đặc dụng của Việt Nam.

Đặc điểm cây Kim giao:

Kim giao là loài cây nhỡ, cao tới 20- 25m. Thân thẳng, tán hình trụ, phân cành cao, cành buông. Vỏ cây màu xám bạc, bỏng mảng, gốc có bạnh vè nhỏ. Lá hình trái xoan dài, thuôn, đầu nhọn đuôi hình nêm, dài 8- 9cm, rộng 2- 2,5 cm. Lá có nhiều gân có thể mọc song song hoặc có khi mọc đối nhau, thường xếp thành một mặt phẳng. Cây đơn tính khác gốc. Hoa Kim giao mọc ở nách lá. Quả hình cầu, có đường kính 1,5 – 2cm. Đế quả mập, cuống dài khoảng 2cm.

Đây là loài cây ưa phát triển trên đất đá vôi có độ dày tầng đất lớn, thoát nước tốt. Ngoại trừ trường hợp đặc biệt về quần hợp đơn loài ở Vườn quốc gia Cát Bà của Việt Nam thì Kim giao là loài thường phân bố hỗn giao với các loài Sến, Táu và Dẻ ở các khu rừng mưa nhiệt đới và á nhiệt đới thường xanh, có độ cao từ 200 – 1000m. Kim giao được tìm thấy nhiều ở các tỉnh miền núi có địa chất đá vôi như miền nam Trung Quốc (Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam), Lào, Campuchia, Việt Nam.

Kỹ thuật trồng, chăm sóc

Trồng kim giao ở những nơi đất còn tốt, sâu, ẩm. Kích thước hố: 40x 40x 40 cm. Lấp hố bằng lớp đất mặt xung quanh hố, trộn thêm khoảng 100g Supe lân. Nếu trồng làm cây cảnh hoặc trong các vườn sưu tập cần bón thêm phân chuồng hoai 1kg/1 hố. Cự ly trồng giữa các cây: 3m. Cự ly hàng 5- 6m.

Có thể trồng thành cụm, mỗi cụm 3 cây. Cụm cách nhau 5m. Nếu trồng theo hàng phải trồng theo kiểu nanh sấu, để tiện theo dõi, chăm sóc. Cây đem trồng phải nuôi dưỡng trong vườn ươm, 7- 8 tháng tuổi. Cũng có thể trồng cây con ở độ tuổi 14- 16 tháng tuổi. Kim giao trồng vào vụ xuân từ tháng 2- 4 hoặc vụ thu từ tháng 7- 10.

Kim giao ưa sáng, vì vậy phải bảo đảm cho cây đủ ánh sáng trong quá trình sinh trưởng. Tuy nhiên, khi mới trồng phải có che nhẹ, không được phơi trống ra ánh sáng hoàn toàn.

Hai năm đầu cây sinh trưởng chậm, mỗi năm chỉ cao được 40- 50 cm, hoặc hơn, tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Do đó phải tiến hành phát dọn những cây xâm chiếm và chèn ép, cây bụi che bóng và cỏ dại. Từ năm thứ 3- 4 trở đi cây sinh trưởng nhanh hơn, chiều cao trung bình có thể đạt hơn 1m- 1,5m.